Klein Bijgaarden
PRIORIJ KLEIN BIJGAARDEN
Rond 1250 streken enkele zusters Bernardienen hier neer op een stuk grond (1ha) dat Godfried van Leuven hen geschonken had. Ze bouwden een klooster en noemden het Op-Bijgaerden. Beygaert betekent een hof bij een bewoonde plaats. De nonnen draineerden de moerassige gronden en maakten er vruchtbare velden van. Het nederige klooster groeide mettertijd uit tot een indrukwekkende priorij, dankzij schenkingen en een watermolen op de Zuunbeek die het ganse klooster omzoomde. Later wijzigde de naam in Kleynen Bijgaerden als tegenhanger van het klooster te Groot-Bijgaarden.
De priorij moest enkele keren heropgebouwd worden: na verwoestingen tijdens de beeldenstorm in de 16e eeuw, na vernielingen door Franse troepen eind 17e eeuw en tenslotte na een zware brand in 1745. De afschaffing van kloosters tijdens de Franse Revolutie zou echter de doodsteek betekenen. De zusters werden op straat gezet en de gebouwen openbaar verkocht.
WITTOUCK
Zo kan in 1800 Guillaume Wittouck de gebouwen kopen met een domein van 100 ha. Drie generaties Wittouck zijn gedurende 58 jaar burgemeester van Sint-Pieters-Leeuw en drukken zo een grote stempel op deze gemeente.
Félix-Guillaume verbouwde in 1866 het voormalig klooster tot neoclassisistische kasteel als buitenverblijf, inclusief nieuwe alcoholstokerij en paardenstallen. Hij verfraaide ook het park. Achter de parking van het Wildersportcomplex is een rij huisjes zichtbaar, de zogenaamde Carré Wittouck. Hier had de familie Wittouck woonhuizen gebouwd voor de hoeveknechten. De Wittoucks waren een zeer grote werkgever. Een van de meer opvallende getuigen van hun macht, was dat de familie erin slaagde een aftakking van de spoorlijn te voorzien tot hun stokerij in deze straat.
Na WOI, waarin een zoon van de laatste burgemeester stierf op het slagveld, werd de site niet meer gebruikt door de familie. Na enkele jaren leegstand en wat korte periodes als o.a. pension komt de site in 1932 in handen van een vastgoedgroep.
MISSIEHUIS SCHEUT
Tot die groep hoorde een dame, zus van een pater Scheutist, die haar deel bij overlijden naliet aan haar broer Scheutist. De Congregatie van Scheut, met hoofdzetel te Anderlecht, was in volle ontwikkeling en op zoek naar een extra locatie. Het bouwde voort op de schenking en kocht het kasteel met hof en park (6 ha) op 14 november 1941. De eerste Scheutisten namen op 31 januari 1942 hun intrek. Hier zouden nieuwe paters en broeders de eerste jaren van hun noviciaat doorlopen, een opleiding die in totaal zeven jaar duurt. Negenentwintig jaar later verhuisden de studenten naar Kortrijk en werd het verblijf als rustoord ingericht, de functie die het gebouw vandaag nog heeft.
ARCHITECTUUR
Het huidige aanzicht werd gecreëerd door architect Beyaert, die jullie misschien nog kennen van de biljetten van 100 BEF, in opdracht van Wittouck.
In het U-vormig hoofdgebouw van het bakstenen kasteel werd arduin als versiering verwerkt. Kenmerkend zijn de rondboogramen op het gelijkvloers en de muizentandfriezen boven rechthoekige ramen op de verdieping. Bijzondere aandacht verdient het portaal, met sokkel, hoekblokken, halfzuilen en consoles in arduin, alsook de mooie rondboogvormige dakkapel. Deze contrasteert met de overige dakvensters die versierd zijn met een driehoekig fronton. Ook de gevels met zicht op het park getuigen van een smaakvolle architecturale aankleding. In het verlengde van de haakse vleugels van het hoofdgebouw staan de dienstvleugels, zoals de paardenstallen, met rondboogpoorten. Opmerkelijk is dat de abscis van de oude kloosterkerk alle verbouwingen overleefde.
Het omringende park werd tot 3,5 ha herleid na gedeeltelijke verkoop aan de gemeente van een perceel grond voor de bouw van een sportcomplex (± 6 ha) en een residentiële verkaveling.
