Wetgeving

Je bent vrijwilliger als:

• Jij je inzet voor een organisatie die geen winst nastreeft: je helpt mee op de jaarlijkse barbecue van de voetbalclub, je begeleidt elke woensdag kinderen met hun huiswerk, etc.
• dat onbezoldigd doet: vrijwilligerswerk wordt nooit betaald. Vrijwilligers mogen wel een onkostenvergoeding ontvangen, maar volgens strikte regels.
• dat vrijwillig doet: niemand kan gedwongen worden om vrijwilligerswerk te doen. Een stage, een PWA-opdracht, gemeenschapsdienst of een alternatieve sanctie is daarom geen vrijwilligerswerk.

Ook activiteiten in privé- of familieverband, zoals het gras van de buurvrouw maaien of boodschappen voor uw moeder doen, zijn geen vrijwilligerswerk.

Natuurlijk! Je mag vrijwilliger zijn in zoveel organisaties als je zelf wilt. Zolang het voor jou lukt om alles te combineren.

Vrijwilligen mag pas zodra u vijftien jaar bent en de eerste twee opleidingsjaren van het secundair onderwijs achter de rug hebt. Vanaf de leeftijd van 16 jaar mag het sowieso.

Pas op: bepaalde mensen (indien werkloos, bruggepensioneerd, leefloon via het OCMW of uitkering van de mutualiteit) moeten eerst een aantal zaken in orde brengen voor ze vrijwilliger mogen zijn. Als je dat niet doet, loop je het risico (een deel van) je uitkering te verliezen.

Ja, dat mag! Je moet dit wel aangeven bij de RVA. Dat wil zeggen dat je formulier C45B invult en via de uitbetalingsinstelling indient. Vanaf dat de aangifte werd ingediend, moet je niet wachten op de beslissing van de directeur om de vrijwillige activiteit uit te oefenen.

De directeur heeft een beslissingstermijn van 12 werkdagen. Na het verstrijken van deze termijn wordt de directeur geacht de uitoefening van de vrijwillige activiteit voor een onbeperkte periode toe te laten.

Een latere beslissing tot weigering of beperking is mogelijk, maar heeft enkel weerslag voor de toekomst.

De toestemming van de directeur geldt voor onbeperkte duur, behalve indien:

• de activiteit volgens de aangifte slechts uitgeoefend wordt gedurende een bepaalde duur, in welk geval de toestemming voor een bepaalde duur geldt;
• de directeur het noodzakelijk acht de duur van de toestemming te beperken (er kan dan een aanvraag om verlenging ingediend worden).

Het kan ook dat je organisatie een ‘algemene toelating’ heeft van de RVA. Misschien moet je dan zelf geen melding meer doen. Vraag dit zeker eens na in de organisatie waar je vrijwilligerswerk doet.

Meer info: https://www.rva.be/werkgevers/volledige-werkloosheid/u-wenst-werklozen-als-vrijwilliger-tewerk-te-stellen

Ja, dat mag! Je moet dit wel laten weten aan je dossierbeheerder bij het OCMW. Die moet weten dat je ergens als vrijwilliger actief bent.

Je dossierbeheerder moet akkoord gaan met je vrijwillige inzet! Anders loop je het risico je leefloon te verliezen.

Ja, dat mag! De adviserende geneesheer (van je mutualiteit) moet zijn akkoord geven. Hij/zij zal kijken of het werk dat je als vrijwilliger wil doen je gezondheid niet (verder) in gevaar brengt. Een gewoon briefje van de huisdokter volstaat niet.

Neen, dat mag niet overal. Dat kan enkel in bepaalde organisaties:

• Een vzw.
• Een feitelijke vereniging (bv. een straatcomité).
• Een vereniging van openbaar nut (bv. het Rode kruis).
• Een publieke organisatie (de gemeente, de politie, het OCMW, een school, etc.).

Je mag geen vrijwilliger zijn in een organisatie die enkel uit is op het maken van winst, bijvoorbeeld in een bedrijf.

Bepaalde goederen verkopen om geld te verzamelen voor een goed doel of om de organisatie zelf te laten draaien, mag natuurlijk wel!

Neen, dat hoeft niet. Als je een fout maakt als vrijwilliger, waarbij iemand anders schade heeft, zal je organisatie die schade op zich nemen. Dat is zo in een vzw, een koepelorganisatie en haar afdelingen of een publieke organisatie.

Let op: dit is alleen zo voor schade aan anderen, niet voor schade aan jezelf of aan je eigen spullen.

Neen, in sommige gevallen kan het zijn dat je toch zelf de schade moet terugbetalen:

• Je maakt telkens dezelfde fout, ook al werd je daar al vaker op gewezen
• Je maakt een zware fout (onder invloed van alcohol veroorzaak je schade)
• Je pleegt bedrog of je maakt met opzet een fout (bv. stelen)

Ontstaat er discussie over wie de schade moet betalen, is het enkel een rechter die beslist. Niet jij, niet je organisatie, maar een rechter zal bepalen wie de schade moet terugbetalen.

Neen, je organisatie moet je niet voor alles verzekeren. Een verzekering voor als jijzelf een ongeval krijgt of een arm breekt als je valt, moet je organisatie niet verplicht nemen.

Als je een fout maakt en daardoor iets of iemand schade toebrengt, neemt de verzekering van je organisatie dit zeker op zich (burgerlijke aansprakelijkheid).

Indien je als vrijwilliger voor de gemeente Sint-Pieters-Leeuw werkt, is de gemeente ook aansprakelijk voor de schade die de vrijwillig(st)er bij het verrichten van vrijwillig(st)erswerk veroorzaakt aan derden of aan de gemeente.

Neen, een vergoeding voor je vrijwilligerswerk is geen loon. Het is een terugbetaling van je kosten.

Let op: ga je over het maximumbedrag of lever je geen bewijs voor je gemaakte kosten, wordt de vergoeding als een loon aanzien. Dan moet je wel belastingen betalen.

In 2024 mag een vrijwilliger op dagbasis een forfaitaire vergoeding van maximaal 41,48 euro ontvangen en op jaarbasis niet boven de 1659,22 euro gaan.

Neen, een vergoeding voor je vrijwilligerswerk is geen loon. Het is een terugbetaling van je kosten. Als jij je altijd aan de regels houdt, kan je nooit iets van je uitkering verliezen.

Dat betekent dus dat je:

• Niet over de maximumbedragen voor een vaste vergoeding gaat.
• Niet voor meer dan 2000 km vervoerskosten terugkrijgt, als je al een vaste vergoeding krijgt.
• Een bewijs levert van je kosten aan je organisatie, als je dat bedrag terugkrijgt.
• Van de RVA, je dossierbeheerder van het OCMW of je adviserend geneesheer van de mutualiteit vrijwilliger mag zijn.

Let op: als jij je niet aan de regels houdt, kan het zijn dat je toch (een stuk van) je uitkering verliest.

• Vrijwilligersloket Sint-Pieters-Leeuw
  Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw (op afspraak)
  02 371 22 93
  vrijwilligers@sint-pieters-leeuw.be
   
• Steunpunt Vrijwilligerswerk Vlaams-Brabant
  Provincieplein 1
  3010 Kessel-Lo
  016 26 73 25
  vrijwilligerswerk@vl.brabant.be