Toename van desinformatie-narratieven in aanloop naar de verkiezingen

Op 9 juni vinden in ons land federale, regionale en Europese verkiezingen plaats. Verkiezingen vormen de basis voor onze democratie, maar brengen ook risico’s met zich mee. Uit een analyse van de veiligheids- en inlichtingendiensten blijkt dat desinformatie een reële dreiging is in aanloop naar de verkiezingen. De veiligheids- en inlichtingendiensten zien bepaalde narratieven opduiken gelinkt aan de verkiezingen.   

Toenemende verkiezingsnarratieven 

Onder leiding van de Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (ADIV), monitoren de veiligheids- en inlichtingendiensten desinformatie in het kader van de verkiezingen. Uit een analyse van de diensten blijkt dat er de laatste weken bepaalde narratieven opduiken in verband met de komende verkiezingen. Het meest zichtbare narratief op dit moment gaat over ‘gestolen verkiezingen’, waarbij het stemproces en de correcte organisatie van de verkiezingen in twijfel worden getrokken en waarbij fraude wordt gesuggereerd. Dit discours wordt vooral ingezet in het kader van de Europese verkiezingen. 

Voor de Belgische federale verkiezingen wordt voornamelijk het verkiezingssysteem in twijfel getrokken en leven er voornamelijk polariserende onderwerpen, maar de volumes zijn hier beduidend lager dan voor de Europese verkiezingen.  

Desinformatiecampagnes zijn er vaak op gericht om de bevolking te doen twijfelen zodat het moeilijker is om een onderscheid te maken tussen feiten en meningen, maar ook tussen correcte en foutieve informatie. Het achterliggende doel van dergelijke inmenging is om onze samenleving te destabiliseren en onze democratie te ondermijnen.  

De veiligheids- en inlichtingendiensten zien bovendien een toenemende complexiteit in de verspreiding van desinformatie. Waar vijf jaar geleden voornamelijk Facebook en X (Twitter) werden ingezet om misleidende informatie te verspreiden, zijn er de dag van vandaag veel meer kanalen waar de inhoud niet altijd gemodereerd wordt door de platformen zelf. Denk maar aan Telegram, waar elke gebruiker kan posten wat hij of zij wil.  

Veiligheid en transparantie van de verkiezingen  

De overheid neemt zowel voor, tijdens als na de verkiezingen diverse maatregelen om het democratisch proces van de verkiezingen veilig en transparant te laten verlopen.  

Zo worden de stemcomputers uitvoerig getest en beveiligd en ook de papieren stembiljetten hebben een aantal beveiligingsmaatregelen zoals verzegeling en een watermerk.   

Meer informatie over welke maatregelen de overheid neemt om de verkiezingen correct te laten verlopen, lees je op de website van de FOD Binnenlandse Zaken: https://verkiezingen.fgov.be/algemeen/veiligheid-en-transparantie  

Wees kritisch  

Het is belangrijk dat iedereen zich bewust is van het feit dat er in aanloop van de verkiezingen misleidende informatie circuleert. 

Het is dan ook belangrijk om kritisch om te gaan met informatie op online platformen. Controleer steeds de bron van het bericht, en of deze betrouwbaar en geloofwaardig is. Dit geeft vaak al een belangrijke indicatie. Twijfel je over de correctheid van informatie? Raadpleeg dan de officiële websites van de overheid of check bij de bekende nieuwsmedia of er over het onderwerp bericht wordt.  

Op de website van het Nationaal Crisiscentrum staan tips over hoe je desinformatie kan herkennen en hoe je kan factchecken: https://crisiscentrum.be/nl/risicos-belgie/veiligheidsrisicos/desinformatie